Propaganda Zabieganie o demokratyczny wizerunek

Kazachstan na arenie międzynarodowej zabiega o uznanie go za wzorcowe państwo demokratyczne, które pomimo braku tradycji, trudnego otoczenia, złożonej mozaiki etnicznej i religijnej odznacza się wewnętrzną stabilnością i imponującym rozwojem. Charakterystycznym elementem mechanizmu władzy jest maskirowka – polityka malowania trawy na zielono. Tymczasem kraj boryka się z wieloma fundamentalnymi problemami – głównie na płaszczyźnie poszanowania praw człowieka i standardów demokracji.

Kazachstan wzmaga wysiłki na rzecz budowania demokratycznego wizerunku, m.in. angażując grono prominentnych byłych polityków europejskich w doradztwo dla rządzących krajem elit, czy zatrudniając europejskie spółki pijarowe. Dowodem skuteczności tych działań jest przyznanie przewodnictwa w OBWE w 2010 r., prawa do organizacji Expo 2017 stołecznej Astanie, czy akces do Rady Praw Człowieka ONZ pod koniec 2012 r. Politycy z Międzynarodowej Grupy Doradczej działającej przy prezydencie oraz specjalny doradca Tony Blair usilnie zabiegają także o przyznanie Nazarbayevovi Pokojowej Nagrody Nobla.

Pomimo promowania Kazachstanu jako lidera reform w Azji Centralnej, odnotowującego sukcesy gospodarcze, w kraju narasta destabilizacja. Dochody koncentrowane są w rękach najbliższego otoczenia Nazarbayeva, co utrwala nierówności społeczne i ubóstwo. Na poziomie „europejskim” żyją jedynie dwa największe miasta: Astana i Almaty. W ostatnich latach pracownicy rafinerii, kopalni i hut coraz częściej poprzez strajki sprzeciwiają się warunkom pracy i wysokości wynagrodzeń. W ich obliczu rząd waha się pomiędzy strategią ignorancji a konfrontacji.

Jednym z celów zmasowanej kampanii propagandowej jest dyskredytacja opozycji. Część działaczy siedzi w więzieniach lub znajduje się na emigracji. Władze sięgają po wyrafinowane instrumenty prawne, wykorzystując m.in. Interpol do ścigania emigrantów politycznych na terenie całej Europy. Aktywiści polityczni oskarżani są o terroryzm i propagandę ekstremistyczną. Miano wroga publicznego numer jeden w Kazachstanie zyskał Mukhtar Ablyazov, który odciął się od linii Nazarbayeva i opowiedział się za demokratyzacją kraju. Tym samym Ablyazov popadł w osobisty konflikt z prezydentem, który poprzez swoją administrację wytacza mu sprawy w angielskich sądach, oskarżając o defraudację milionów dolarów.

Szykany dotykają także organizacje wspierające ruchy demokratyczne w Kazachstanie. Fundacja Otwarty Dialog, która prowadzi ten serwis spotkała się z oskarżeniami o pozyskiwanie funduszów na działalność poprzez kręcenie filmów pornograficznych.

Brytyjskie spółki w służbie reżimu

W głoszenie propagandy sukcesu zaangażowane są m.in. brytyjskie spółki, takie jak Portland Communications, czy Tony Blair Associates, obie obsadzone przez bliskich współpracowników Blaira. Portland Communications i TBA prowadzą kampanie informacyjne na rzecz Kazachstanu, lobbując za prezydenturą Nazarbayeva. Firmy mają podnosić wiarygodność kazachstańskiej fasadowej demokracji i dyskredytować działania opozycji.

Portland Communications został założony w 2001 r. przez Tima Allana, który w latach 1992-1998 pracował jako sekretarz prasowy w gabinecie ówczesnego premiera Tony'ego Blaira. W latach 1998-2001 Allan był dyrektorem komunikacji w British Sky Broadcasting (BSkyB), będącym wiodącym nadawcą satelitarnym w Wielkiej Brytanii. Największym udziałowcem BSkyB jest 21st Century Fox - spółka wydzielona z News Corp, obie w posiadaniu Ruperta Murdocha.

Portland pełni szeroko rozumiane funkcje komunikacyjne. W spółce pracuje co najmniej kilkunastu konsultantów działających na rachunek Kazachstanu. Według Stowarzyszenia Profesjonalnych Doradców Politycznych firma Portland rozpoczęła pracę dla rządu Kazachstanu pomiędzy wrześniem, a listopadem 2011 r.

Według najnowszego wpisu w rejestrze Stowarzyszenia Profesjonalnych Doradców Politycznych Portland Communications zajmuje się m.in. sprawą banku BTA, poprzednie wpisy sugerują, że firma zaangażowała się w tę sprawę między czerwcem a sierpniem 2010 r. Na liście zleceniodawców Portland znajdują się też inne światowe mocarstwa takie jak Rosja (od początku 2007 r.).

Laburzystowski europarlamentarzysta, Tom Watson (wiodący następca Tony'ego Blaira jako premiera i arcyrywal Gordona Browna) wykazał, że Portland był odpowiedzialny za próbę edytowania strony o Mukhtarze Ablyazovie i banku BTA na wikipedii. W przypadku banku BTA Portland dodało informację o rzekomej defraudacji pieniędzy przez Ablyazova. Pracownicy Portland usunęli także informacje wskazujące na polityczne motywy pogoni rządu Kazachstanu za Ablyazovem, na co uwagę zwracały takie organizacje jak UNHCR i Amnesty International. Usunięto także sekcję, która odnotowywała wpływ wniosku Ablyazova o azyl w Wielkiej Brytanii na relacje pomiędzy Wielką Brytanią a Kazachstanem, opisywaną przez gazetę Daily Telegraph.

Portland PR niedawno zwerbował dwie kluczowe postacie, będące bliskimi współpracownikami Blaira: Alastaira Campbella, byłego dyrektora ds. Komunikacji i Strategii dla premiera Tony'ego Blaira w latach 1997 i 2003 i George’a Pascoe-Watsona, byłego redaktora politycznego The Sun, sztandardowej gazety Ruperta Murdocha i najlepiej sprzedającego się dziennika w Wielkiej Brytanii. Wsparcie Tony'ego Blaira przez The Sun przyczyniło się do jego politycznego sukcesu.

Tony Blair Associates - firma lobbystyczna i doradcza jest także zaangażowana w pracę dla Kazachstanu, niedawno otworzyła biuro w Astanie. Domniemuje się, że roczna gaża TBA za doradztwo dla Kazachstanu waha się między 9 a 13 milionami dolarów. TBA jest znana z rekrutowania byłych brytyjskich dyplomatów jako konsultantów – jednym z pracowników TBA jest były ambasador Wielkiej Brytanii na Słowacji.