Białe rękawiczki dyktatorów. Jak służby grasują w Europie
Do łowienia politycznych uciekinierów z Rosji, Białorusi, Kazachstanu służby z tych państw wykorzystują nasze procedury, Interpol i nie wahają się sięgać po broń.
Muchtar Abliazow, były minister energetyki Kazachstanu, jest jednym z najbogatszych obywateli tego państwa. Gdy prezydent Nursułtan Nazarbajew zmusił go do sprzedaży należącego do niego banku, zmienił front, zaczął finansować opozycję i stał się krytykiem Jełbasy (ojciec narodu - oficjalny tytuł Nazarbajewa). Władze w Astanie zaczęły go ścigać także na emigracji; jego operacje finansowe były badane przez śledczych w Wielkiej Brytanii, która udzieliła mu azylu. Gdy Ablazow odmówił przed londyńskim sądem ujawnienia zagranicznych aktywów, został ukarany 22 miesiącami aresztu za obrazę sądu. I zbiegł za granicę.
Karę nałożył sędzia William Blair. Zbieżność nazwisk nie jest przypadkowa. Tak się składa, że jego brat, były premier Wielkiej Brytanii Tony Blair, należy do najbardziej znanych zachodnich doradców prezydenta Nazarbajewa. Do innych, zrzeszonych w Międzynarodowej Niezależnej Grupie Doradczej, należą m.in. były premier Włoch Romano Prodi, były prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski i były kanclerz Austrii Alfred Gusenbauer. Ten ostatni został właśnie postawiony nad Dunajem w stan oskarżenia pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Kazachstanu.
Wróg Jełbasy
Ucieczka z Wielkiej Brytanii, najpewniej do któregoś z kontynentalnych państw UE, nie zakończyła dramatycznej historii Ablazowa. Skoro sam biznesmen okazał się nieuchwytny, kazachskie służby wzięły się za jego rodzinę. 29 maja do jego willi pod Rzymem weszło 50 funkcjonariuszy włoskiej jednostki antyterrorystycznej DIGOS. Agenci zatrzymali żonę oligarchy Ałmę Szałabajewą i ich 6-letnią córeczkę Ałuę Ablazową - obie zostały deportowane do Kazachstanu. Szałabajewą najpewniej czeka proces pod tymi samymi zarzutami, które władze stawiają Ablazowowi: korupcji, kierowania zorganizowaną grupą przestępczą, terroryzmu. Na razie ma zakaz opuszczania miasta Ałmaty. "Porwanie mojej rodziny zostało zorganizowane na rozkaz Nursułtana Nazarbajewa. Od politycznej walki przeszedł on do otwartego terroryzmu: porywania zakładników" - pisał Ablazow na Facebooku.
Formalnie obie kobiety miały się legitymować sfałszowanymi paszportami Republiki Środkowoafrykańskiej. Funkcjonariusze zignorowali fakt, że adwokaci natychmiast dostarczyli poświadczenie o prawdziwości dokumentu, wydane przez konsulat RŚA, jak i to, że we Włoszech kobiety przebywały na podstawie ważnych wiz w macierzystych paszportach kazachskich. Prawnicy Ablazowa utrzymują też, że włoskie władze, przeprowadzając deportację, złamały wiele międzynarodowych zobowiązań, w tym europejską konwencję o ekstradycji ("Zgoda na wydanie nie zostanie udzielona w odniesieniu do przestępstwa uważanego przez stronę wezwaną za polityczne lub za fakt pozostający w związku z takim przestępstwem" - brzmi jej przepis) i europejską Kartę praw podstawowych. Opozycja zażądała od rządu wyjaśnień, ale Szałabajewej już to nie pomoże.
Chodzi bowiem nie o to, czy Ablazow zdobył majątek w sposób legalny, ale o to, że w swoim kraju nie może liczyć na uczciwy proces. Większość obecnych opozycjonistów to skłóceni z Nazarbajewem byli znaczący oficjele. Miesiąc temu DGP pytał o korupcyjne zarzuty wobec kilku z nich jednego z liderów antyrządowej partii Naprzód! (Ałga!) Muratbeka Ketebajewa. - Wszyscy zdobywali pierwotny kapitał w ten sam sposób. W uproszczeniu można powiedzieć, że do dwóch przynoszących dochody branż - energetycznej i urzędniczej - przychodzi się głównie po to, by kraść. I nie tak łatwo się do nich dostać, trzeba skorzystać ze znajomości wewnątrz najważniejszych klanów rodowo-biznesowych, między którymi balansuje Nazarbajew. A skoro tak, na każdego są odpowiednie haki - przyznał.- Gdy któryś z klanów traci wpływy, robi się czystkę wśród powiązanych z nim biznesmenów i polityków, oskarżając ich o korupcję. Przez ostatni rok posypało się ok. 40 wyroków, do szczebla ministra włącznie. W ten sposób zresztą trafił do opozycji były minister energetyki Muchtar Ablazow. Nazarbajew dwukrotnie żądał od niego oddania BTA Banku. Gdy Ablazow odmówił, został oskarżony o korupcję i musiał uciekać z kraju, a bank przejęło państwo - kontynuował Ketebajew. Nasz rozmówca wkrótce sam został zatrzymany. Dwa tygodnie temu lubelska prokuratura przesłuchała go na okoliczność rozpatrywania kazachskiego wniosku o deportację pod klasycznymi zarzutami działalności antypaństwowej. Ketebajew czeka właśnie na decyzję w sprawie przyznania mu statusu uchodźcy w Polsce. Ostateczna decyzja - zarówno w sprawie deportacji, jak i statusu - wciąż przed nami.
Podobne historie prokuratorskiego nękania opozycjonistów powtarzają się w całej Europie. Zarzuty są takie same, zmieniają się tylko nazwiska i kraje. W Hiszpanii w kwietniu dwukrotnie był zatrzymywany były ochroniarz Ablazowa Aleksandr Pawłow. - Pan Pawłow razem z prezesem BTA Banku (Ablazowem - red.) dopuścili się licznych defraudacji, a przy tym ten człowiek organizował zamach terrorystyczny w Ałmaty - przekonywał prokurator generalny Kazachstanu Iogan Merkel. Z kolei w marcu sąd w Pradze zgodził się wydać Ukrainie byłą księgową Ablazowa Tatjanę Paraskiewicz. Jej obrońcy obawiają się, że legitymująca się rosyjskim paszportem kobieta zostanie przekazana przez Kijów władzom kazachskim.
Źródło : ODF
Więcej na temat
-
25Czy wymiar sprawiedliwości uzna wreszcie polityczny kontekst sprawy Ablyazova
wrz -
25Czy francuski wymiar sprawiedliwości uzna wreszcie polityczny kontekst towarzyszący sprawie Ablyazova
wrz -
09Wspólny cel – demokracja. Pierwsze spotkanie ODF z Mukhtarem Ablyazovem
sty -
30ODF z zadowoleniem przyjmuje decyzję Litwy o odmowie ekstradycji S. Shalabayeva do Kazachstanu lub na Ukrainę
cze -
17Wyborcza: Mukhtar Ablyazov jak Chodorkowski
cze
Powiązane galerie
-
Wspomnienia Ablyazova: jak porzucił naukę i zajął się biznesem
-
Ablyazov z rodziną
-
Petr Silaev INTERPOL Spotlight
Powiązane publikacje
- Sprawa Paraskevich: Ukraina kontynuuje współpracę z Rosją i Kazachstanem w ściganiu uchodźców politycznych (.pdf, 0.16 MB)
- Kazachstan zaprzecza zastrzeżeniom ONZ, UE i OBWE dotyczącym praw człowieka (.pdf, 0.3 MB)
- Szokującą decyzją rząd francuski nakazuje ekstradycję kazachstańskiego dysydenta Mukhtara Ablyazova do Rosji (.pdf, 0.43 MB)
- Raport: Analiza dokumentów w sprawie Mukhtara Ablyazova (.pdf, 0.38 MB)
- Interpol wymaga gruntownej reformy. Apele do ciał doradczych UE (.pdf, 0.36 MB)
